Tkanka tłuszczowa a układ hormonalny
Tkanka tłuszczowa to warstwa połączonych komórek – adipocytów – które wypełnione są przede wszystkim tłuszczowcami. Pełni szereg funkcji, chociaż do niedawna uważano, że jej jedynym zadaniem jest magazynowanie energii, udział w utrzymwaniu stałej temperatury ciała i ochrona narządów wewnętrznych przed urazami.Wiele badań klinicznych w ostatnich 30 latach pokazało, że tkanka ta spełnia też ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu hormonalnego.
Grelina i leptyna – głód i sytość
Wraz z odkryciem leptyny w ubiegłym stuleciu ondonotowano również endokrynną rolę tkanki tłuszczowej. Udowodniono, że zawartość jej w organizmie, a zwłasza jej ilośc ma wpływ na uwalnianie greliny i leptyny, czyli hormonów, które między innymi regulują odpowiednią ilość pobierania pokarmu. Więcej o tych strukturach i ich funkcjach w poprzednim poście.
Biała tkanka tłuszczowa a adipokiny
Tkanka tłuszczowa w organizmie dzieli się na białą i brunatną, a od niedawna zaczęto także wyróżniać inne typy, powstające między innym podczas ciąży i laktacji. Jedną z głównych funckcji tkanki tłuszczowej białej jest wydzielanie substancji o charakterze hormonalnym, które nazywają się adipokinami. Działają one auto-, para- i endokrynnie. Działanie to polega na komunikowaniu się z innymi narządami i poprzez to regulowanie ich pracy. Pełnią więc funkcje zbliżone do hormonów. Należą do nich:– leptyna, która reguluje apetyt;
– adiponektyna, wpływając na przemianę glukozy i kwasów tłuszczowych;
– wisfatyna, która zwiększa insulinowrażliwość komórek;
– apelina, mająca wpływ na kontrolę metabolizmu;
– omentyna – badania sugerują, że może nasilać insulinowrażliwość;
– visfina;
– iryzyna.
Receptory w tkance tłuszczowej
Tkanka tłuszczowa wysyła informacje, ale także odbiera je od inncyh struktur. Odbywa się to za pomocą receptorów, jednak dotychczas odkryto tylko część z nich – hormonów, takich jak insuliny, glukagonu, hormonu wzrostu, TSH, gastryny, cholecystokininy-B (CCK-B), peptydu glukagonopodobnego (GLP-1 glukagon likepeptide-1), glukozależnego peptydu insulinotropowego, neuropeptydu-Y1, przedsionkowego peptydu natriuretycznego, epidermalnego czynnika wzrostu, płytkopochodnego czynnika wzrostu, czynnika wzrostu fibroblastów, transformującego czynnika wzrostu β; a także angiotensyny II, adenozyny, katecholamin i innych. Procesy te powodują, że tkanka ta integruje wszystkie układy w organizmie.Dowodzi to także wpływu wszystkich innych narządów na ilość w organizmie i prawidłowe funkcjonowanie tkanki tłuszczowej.
Co wydziela tkanka tłuszczowa?
Do głównych struktur, które wydziela tkanka tłuszczowa należą:
– cytokiny i czynniki wzrostu – TNF-α, IL-6 i inne
– czynnik uczestniczący w homeostazie
– angiotensynogen, angiotensyna II, prostaglandyna I 2, które biorą między innymi udział w krzepliwości krwi– białka związane z układem dopełniacza
– czynniki biorące udział w modulacjach metabolicznych
– estron, estradiol, testosteron, hormon wzrostu – hormony steroidowe, a także enzymy, które konwertują hormony płciowe
– niektóre białka wiążące
– adipokiny (wymienione wyżej)
Podsumowanie
Reasumując, tkanka tłuszczowa pełni funkcje termoregulacyjne, ochronne, jest źródłem energii, a także pełni funckję przekazywania informacji między narządami. Badania nad jej funkcjonowaniem nadal trwają, wiele kwesti jest jeszcze nierozpoznanych, dlatego w kolejnych latach na pewno czeka nas wiele nowych informacji na jej temat. Jednak aby został zachowany prawidłowy sposób jej funkcjonowania, organizm musi posiadać odpowiednią jej ilość. Zarówno niedobór jak i nadmiar tkanki tłuszczowej negatywnie wpływa na większość aspektów zdrowotnych.
Autor: Agnieszka Wesołek
Bibliografia:
Murawska-Ciałowicz E. Tkanka tłuszczowa – charakterystyka morfologiczna i biochemiczna różnych depozytów. Postepy Hig Med Dosw (online), 2017; 71: 466-484.
Ziora K., Suwała A. Omentyna – hormon tkanki tłuszczowej i jego znaczenie w stanach otyłości. Endokrynol. Ped. 11/2012;4(41):73-80.
Zdrojewicz Z., Majer A. Rola apeliny w patogenezie otyłości. Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii. 2010;6(4):201-205.